Enkele jaren geleden waren Isao Yoshino en John Shook uitgenodigd om op een Lean symposium iets te vertellen over zijn NUMMi-ervaring. NUMMI was de eerste Toyota-fabriek in de Verenigde Staten, eigenlijk was het een joint venture met General Motors. Yoshino was indertijd verantwoordelijk voor het opleiden van de Amerikaans teamleiders. Deze gingen in groepen van 30 teamleiders naar Japan om kennis te maken met het werken bij Toyota. Yoshino had John Shook aangenomen om het trainingsprogramma af te stemmen op de Amerikaanse manier van denken. NUMMI werd een groot succes en liet zien dat de manier van werken bij Toyota ook in andere dan de Japanse cultuur succesvol toegepast kan worden.
Yoshino en John zouden om 9.00 uur ’s ochtends een gezamenlijke presentatie, met Q&A, geven op het symposium. John was tijdig aanwezig. Maar Yoshino kwam maar niet. John belde naar Yoshino’s hotelkamer. Het gerinkel maakte Yoshino wakker. Vervolgens heeft hij zich in sneltreinvaart aangekleed en is hij ongekamd en met twee ongelijke sokken naar de conferentiezaal gerend. John introduceerde hem: “hier is mijn Kacho”.
In Yoshino’s afwezigheid had John het publiek verteld over zijn toenmalige baas en had aangegeven dat Yoshino nog steeds zijn Kacho is. Kacho (課長) is een Japans woord dat “sectiemanager” betekent. Yoshino vertelde me onlangs dat het gebruikelijk is om je manager met hun functie aan te spreken. Zo wordt de sectiemanager bucho genoemd, de voorzitter kacho en de bedrijfspresident shacho. Het verwarmde Yoshino toen John hem, na zoveel jaren, nog steeds Kacho noemde.
Afgelopen week sprak ik met Yoshino over dit gebruik in Japan. In Europa, althans in Nederland, is het normaal om je manager gewoon bij de voornaam te noemen. Yoshino vindt dat ook prima. Toch is het interessant om hier wat langer bij stil te staan. Het aanspreken van managers met hun functies, laat ook iets zien van respect voor die functies. Voor de managers geeft het aan dat hun medewerkers verwachten dat ze hun functies goed vervullen. Functies zijn belangrijk.
In Nederland, en misschien ook in andere landen, zien we hetzelfde in de voetbalwereld. Als een voetballer geïnterviewd wordt, dan zal hij z’n trainer zelden bij de voornaam of achternaam noemen, dan is het altijd ‘de trainer’. Daar spreekt toch iets van respect uit…
[Isao Yoshino was 40 jaar manager bij Toyota, in verschillende functies. John Shook heeft 11 jaar bij Toyota gewerkt en heeft diverse standaardwerken geschreven op het gebied van Lean: Managing to Learn, Learing to See (samen met Mike Rother) en The Kaizen Express (samen met Toshiko Narusawa).]
6 juli 2025, door Jannes Slomp
